De brieven van Nicolaes Cleynaerts

Raymond Beerten schreef een uitstekende recensie van In de ban van Mohammed. Nicolaes Cleynaerts’ (1493-1542) brieven uit de Arabische wereld door Jan Papy en Joris Tulkens (Sterck & De Vreese, Bornmeer, 2021), die we met plezier in Tijdingen nr. 178 publiceerden. Via boekenbank.be kunt u de eerste bladzijden van het boek inkijken.

Raymond breide aan zijn recensie meteen een hele biografie van Cleynaerts vast. Hieronder vindt u de uitgebreide noten en tips van Raymond terug, voor wie zich wat verder in het leven van Cleynaerts wil verdiepen.

  • Joris Tulkens heeft zich in de loop der jaren ontpopt tot dé chroniqueur van de hele era rond Erasmus, Thomas More en het Collegium Trilingue. Alleen al in eerdere edities van Tijdingen tref je op naam van Joris Tulkens voldoende materiaal om het hele tijdsgewricht van Thomas More en zijn netwerk van humanisten te evoceren en te verweven tot een veelomvattende en multimediale hypertekst. Een uitvoerigere bespreking met films e.d. (aan te raden!) tref je op Histoforum Magazine 2023.
  • Zie zeker ook Nicolaes Cleynaerts (de film) – duur: 18,41 minuten. Nicolaes Cleynaerts (1493-1542). De merkwaardige reisavonturen van een 16de-eeuwse humanist, arabist en islamdeskundige. De film is afkomstig van de originele educatieve CD (Maerlant Centrum, KU Leuven, 2002), die we indertijd als ‘uitstekend’ beoordeelden en die reeds lang niet meer verkrijgbaar is.
  • Verder:
    • Joris Tulkens, Nicolaes Cleynaerts. Christenhond tussen moslims, Davidsfonds, 2018.
    • Joris Tulkens, Thomas More. Een leven in vijf vriendschappen, in Tijdingen uit Leuven, nr. 164, maart 2017, p. 24-30.
    • Joris Tulkens, Wentelsteen. Erasmus en de moeizame geboorte van het Collegium Trilingue, 2017, in Tijdingen uit Leuven, nr. 165, november 2017, p. 31-36.
  • Nog meer documentatie over deze hele periode: zie onderaan bij Joris Tulkens, De Odyssee van Pedro en Luisão. Antwerpen: Davidsfonds/Standaard Uitg., 2019, 474 blz. Recensie: Tijdingen uit Leuven, 170, april 2020, p. 28-30.

En voor wie meer wil weten over Fernando Colón, die Cleynaerts wegkaapte uit Leuven, is De gezonken verzameling van Ferdinand Columbus, van Edward Wilson-Lee een aanrader (Amsterdam, Meulenhof, 2021). De (door zijn vader erkende) bastaardzoon van Columbus wilde in zijn bibliotheek niet alleen alle boeken van zijn vader bewaren (waarin hij grotendeels slaagde), maar ‘alle (gedrukte) kennis van de wereld’. Van deze Biblioteca Colombina hebben iets meer dan 4000 werken de tand des tijds overleefd, een fractie van de oorspronkelijke immense collectie. Ze worden bewaard in de kathedraal van Sevilla.

Wist je dat …

… de Belgische koningin Elisabeth (1876-1965) aanwezig was toen de grafkamer van Toetanchamon officieel geopend werd voor het publiek, op 18 februari 1923? Dit was de kamer waarin de sarcofaag van de farao zich bevond. De Britse egyptoloog Howard Carter had het zegel van deze kamer twee dagen eerder voor het eerst verwijderd.

The Queen of the Belgians, zoals Carter naar Elisabeth verwees in zijn dagboek – integraal te raadplegen op de website van het Griffith Institute –, had naar eigen zeggen een grote passie voor het oude Egypte. Ze werd op haar reis begeleid door haar zoon, de latere koning Leopold III, en de Belgische archeoloog Jean Capart. Nog datzelfde jaar richtte Capart in Brussel de Egyptologische stichting koningin Elisabeth op, het huidige Egyptologisch Genootschap Koningin Elisabeth.

Wij lieten ons voor dit historische weetje graag inspireren door een lovende recensie van Tutankhamun. Excavating the Archive, binnenkort in het nieuwe nummer van Tijdingen uit Leuven!

VACATURE | Tijdelijke projectmedewerker
bij het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (CAVA)
voor historisch onderzoek naar het vrijzinnig humanisme na 1945

Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (CAVA) draagt samen met zijn
erfgoedgemeenschappen zorg voor het culturele geheugen van het vrijzinnig humanisme en de Vrije Universiteit Brussel. Dit geheugen bestaat uit analoge én digitale getuigenissen en uit zowel materieel als immaterieel cultureel erfgoed. Vanuit deze opdracht dragen we bij aan een open en betrokken samenleving. Betrouwbaarheid en een onderzoekende basishouding vormen de grondslag van al onze activiteiten. Als erkende culturele archiefinstelling maken we onze collectie op een actieve manier bekend bij een zo breed mogelijk publiek. Dat doen we op diverse manieren: door informatie op de website en op
social media te plaatsen, door activiteiten te organiseren, door brochures en publicaties uit te geven, doorartikels te schrijven op basis van eigen onderzoek, enz. Een van de functies van CAVA is om onderzoek, erfgoed en het brede publiek met elkaar in contact te brengen.


We zoeken daarom vier tijdelijke medewerkers die niet alleen grondig onderzoek verrichten, maar ook in staat zijn de vertaalslag naar een breed publiek te maken binnen een aantal concrete projecten: o.a. geschiedenis van het vak Zedenleer, de beschrijving van de Vrijzinnige Ontmoetingscentra, de relaties tussen het verzet in WOII en de naoorlogse vrijzinnige beweging, de geschiedenis van de vrijzinnige zorg,
het beleid van de rectoren van de VUB, de inhoudelijke beschrijving van onze collectie internationale vrijzinnige tijdschriften, etc.


Functiebeschrijving
Je ondersteunt in korte, omlijnde opdrachten het wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van de vrijzinnig humanistische levensbeschouwing en zorgt ook voor de valorisering van het onderzoek. Je hebt een zeer vlotte pen voor de schriftelijke neerslag van de resultaten (bijv. artikels en zowel academische als populariserende publicaties, infographics, enz.). Je past de toon van je teksten aan naargelang je doelpubliek.
Je geeft duiding en context bij de documenten en voorwerpen bewaard in het archief en brengt samenhang in feiten, materialen en gegevens doorheen een historisch verhaal dat aansluit bij de huidige maatschappelijke interesses en uitdagingen.


CAVA draagt teamwork hoog in het vaandel. Net als de andere teamleden zal je dus naast je eigen takenpakket ook sporadisch bijdragen aan elk van onze basisfuncties (herkennen en verzamelen, behouden en borgen, onderzoeken, presenteren en toeleiden, participeren). Je kan ingeschakeld worden bij een ruime waaier aan taken: het ontsluiten van de collecties, de organisatie van evenementen zoals studiedagen en tentoonstellingen, de leeszaalwerking, het verhuizen van archieven, de administratie van de dienst enz.


Functieprofiel

  • Je hebt interesse in (hedendaagse) geschiedenis en hebt een drive voor historisch onderzoek
  • je combineert een brede maatschappelijke interesse met een systematische en efficiënte werkaanpak
  • je beschikt over sterke communicatievaardigheden, zowel mondeling als schriftelijk
  • je kan zelfstandig werken maar functioneert ook goed in teamverband
  • je bent leergierig en flexibel
  • vertrouwd zijn met de vrijzinnig humanistische levensbeschouwing is een pluspunt

Hoe solliciteren?
Solliciteren voor deze vacature kan door je sollicitatiebrief en CV op te sturen naar
rik.rottger@vub.be en dit voor 16 augustus 2023.

Sollicitatieprocedure
Het sollicitatiegesprek (met schriftelijke test) vindt bij voorkeur plaats in de week van 21 augustus (maar gezien de vakantieperiode kunnen we in samenspraak ook uitkijken naar een ander moment). De locatie en het exacte tijdstip worden via mail meegedeeld.


Ons aanbod
• een tijdelijk contract van drie maanden
• een ideale kennismaking met werken in de archiefsector en in historisch onderzoek, onder begeleiding van ervaren collega’s
• een loon op startersniveau (universitair barema 4.1)
• een aangename werksfeer
• volledige terugbetaling woon-werkverkeer met het openbaar vervoer of een fietsvergoeding
• een aantrekkelijke vakantieregeling, waardoor ook starters al wat vakantiedagen hebben

Plaats van tewerkstelling


CAVA, Vrije Universiteit Brussel, VUB Main Campus, Pleinlaan 2, 1050 Brussel

Tijdingen uit Leuven in een nieuw jasje

Zoals u in de laatste Tijdingen van 2022 kon lezen, breekt er voor de redactie een nieuw tijdperk aan: wij namen afscheid van Edward De Maesschalck als eindredacteur – hij blijft bij ons met een geïllustreerde reeks ‘De historische canon van Leuven’! – en maken van de gelegenheid gebruik om Tijdingen in een nieuw jasje te steken. Dit vraagt de nodige tijd en aandacht. Daarom zal het eerste nummer van 2023 later in de bus vallen dan gewoonlijk. Dus geen nood: Tijdingen komt eraan en we proberen er zoals steeds iets moois van te maken! 

De enige echte VHL Alumni cantus op 12 mei is geopend voor inschrijvingen!

De enige echte VHL Alumni cantus is terug! Jullie zijn allemaal van harte uitgenodigd om samen met je studiekameraden nog eens te klinken op de maat van de alom gekende cantusliedjes. De inschrijvingen zijn alvast geopend, dus twijfel niet langer en ga vlug naar de volgende link: https://forms.gle/CnPdk8MT8BQjGbVU9. Let op: uw inschrijving is pas geldig nadat we de betaling op onze rekening BE26 7330 0301 6629 hebben ontvangen. 
Kostprijs:
Eigen drank: 8 euro (leden) / 10 euro (niet-leden)
Bier : 12 euro (leden) / 15 euro (niet-leden)

De cantus zal plaatsvinden in cantuszalen Prosit in Leuven.

Graag tot dan! 

VHL Debat “Het verhaal van Vlaanderen en de canon: een vloek of zegen voor (toekomstige) historici op 2 mei (18h00 – 20h00) – MTC1 00.14 in het Maria-Theresiacollege

De media-aandacht voor geschiedenis scheert al een tijdje hoge toppen, gemiddeld anderhalf miljoen Vlamingen keken elke zondag naar de televisieserie. Bij het brede publiek is de geschiedenis van Vlaanderen, en de manier waarop we deze beleven, meer dan ooit een gespreksonderwerp. Sommige historici zijn echter kritisch: het verleden is moeilijk te canoniseren, en de televisiereeks kreeg heel wat opiniestukken te verduren. Bovendien stelt zich de vraag welke positie historici innemen tegenover de mogelijke introductie van de canon in het onderwijs. 

In dit debat voor studenten en alumni van de opleiding geschiedenis aan de KU Leuven belichten we de verschillende standpunten en blikken we vooruit op de voorstelling van de canon van Vlaanderen.

Wij nodigen jullie graag uit op 2 mei 2023 van 18.00 tot 20.00 om het debat bij te wonen. Historici Maïka De Keyzer en Karel Van Nieuwenhuyse zullen samen met alumnus Vincent Stockx en een student debatteren, onder leiding van oud-student Pepijn Nollet. 

Plaats voor het debat: MTC1 00.14 in het Maria-Theresiacollege (Sint-Michielsstraat 6, 3000 Leuven).

Het belooft een interessante en vooral relevante avond te worden! 

Wil jij dit debat graag bijwonen? Schrijf je dan snel gratis in via de volgende link: https://www.arts.kuleuven.be/fac_kalender/debat-het-verhaal-van-vlaanderen-en-de-canon. Mocht de inschrijvingslink het laten afweten, kan u zich zeker ook inschrijven door een e-mail te sturen naar het e-mailadres info@vhl-alumni.be of je bent ook van harte welkom op de avond zelf zonder inschrijving.

Nieuw! De VHL-scriptieprijs

Ben jij in 2022 afgestudeerd als master in de geschiedenis aan de KU Leuven? Of zwaai je af in februari 2023? Goed nieuws! VHL lanceert een scriptieprijs.

Behaalde je eindverhandeling een minimale score van 15/20 en wil je meedingen? Stuur dan vóór 1 april 2023 een abstract naar redactie@vhl-alumni.be. We loven een fijne prijs van 125 euro uit en zetten de winnaar op gepaste wijze in de bloemetjes!

38.000 jaar in 500 minuten: de keuzes van Het verhaal van Vlaanderen

Het verhaal van Vlaanderen leeft. Met meer dan anderhalf miljoen kijkers per week is de reeks nu al het meest bekeken historische product van de afgelopen kwarteeuw. En misschien nog het belangrijkste van allemaal: Het verhaal heeft de maatschappelijke discussies over geschiedenis stevig aangewakkerd. Wekelijks fileren zowel specialisten als occasionele kijkers wat er die zondag allemaal aan bod kwam. En stellen ze zich de vraag of de reeks daarmee de juiste keuzes heeft gemaakt (https://www.corvushc.be/reports).

Op 14 maart wordt de discussie over de selectiemethoden van Het verhaal van Vlaanderen verdergezet. Jesse Fabré, eindredacteur bij productiehuis De Mensen, gaat in gesprek met Tinne Claes, Bart Willems en Chanelle Delameillieure, drie ervaren (publieks)historici. Samen zullen ze het hebben over de kansen, moeilijkheden en uitdagingen bij het selecteren van historisch materiaal, of het nu gaat om TVreeksen, tentoonstellingen, blogs of boeken.

Waar: Justus Lipsiuszaal, 8e verdieping Erasmushuis, Faculteit Letteren, Blijde Inkomststraat 21, 3000 Leuven

Wanneer: dinsdag 14 maart 2023, 20u-21u30

Praktisch: te voet op 15 minuten wandelen van station Leuven, of via verschillende bussen naar Leuven centrum. De dichtstbijzijnde (betalende) parking is er onder het Monseigneur Ladeuzeplein.

Inschrijven: https://www.arts.kuleuven.be/…/debat-het-verhaal-van…

Historische filmavond (Elvis) op 29 maart om 19h00 met inleiding door Herbert Verreth

Kom op woensdag 29 maart samen met VHL van de alom geprezen film Elvis genieten. Deze biopic vertelt het leven van The King vanuit het perspectief van zijn manager, Colonel Tom Parker. Filmliefhebber Herbert Verreth kende deze film maar liefst 3,5 (op 4) sterren toe in zijn filmoverzicht van 2022 (binnenkort in Tijdingen!) en verzorgt de inleiding. Komt dat zien!

Wanneer? Woensdag 29 maart

Hoe laat? 19.00 uur

Waar? MSI 3.12

Tot dan!

Behoud de lesuren geschiedenis in het GO! Onderwijs

Net op een moment waarop het meer dan ooit duidelijk is dat er een maatschappelijke nood is aan historische duiding en educatie, besliste het Gemeenschapsonderwijs (GO!) de lesuren geschiedenis drastisch te verminderen.

Geschiedenis leert kritisch met informatie om te gaan en wapenen tegen simplismen, zwart-witredeneringen en complotdenken. Wij vragen daarom met aandrang dat het GO! de lessentabellen herbekijkt. We richten ons tot de directies van de GO!-scholen om binnen de bewegingsruimte die ze hebben, de uren geschiedenis te behouden.

Steunen jullie ons ook hierin? Teken dan snel de petitie op de volgende link: https://www.change.org/p/behoud-de-uren-geschiedenis-in-het-go?signed=true. Alvast hartelijk dank voor jullie steun!